Z końcem zeszłego roku w wydawnictwie Wydziału Prawa Uniwersytetu w Ołomuńcu został ogłoszony podręcznik "Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego" w języku czeskim. Przekładu podjął się Petr Dostalik, który rozszerzył książkę o rozdział poświęcony tradycji prawa rzymskiego na czeskich ziemiach oraz uzupełnił odniesieniami do obu czeskich kodeksów cywilnych: zarówno starego, jak i tego, który wszedł w życie z początkiem 2014 roku.

Právo římské. Základy soukromého práva, Wojciech Dajczak, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Bérier; české vydání: Petr Dostalík, Iuridicum Olomoucense, Olomouc 2013, stron 424.

„Konsensus konstytucyjny[…] już w pierwszym artykule nowej ustawy zasadniczej kazał w 1997 roku zadeklarować: ‘Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli’. Konstytucja kwietniowa mówiła o „wspólnym dobru”, co podkreślało obowiązki wobec państwa oraz jego prymat w stosunku do wspólnoty narodowej. Natomiast dobro wspólne to całokształt warunków życia społecznego, które pełniej pozwalają grupom i poszczególnym ich członkom integralnie się rozwijać oraz osiągać doskonałość. Poszukiwanie dobra wspólnego było widoczne na rożnych etapach dziejów, co wskazuje na stałą antropologiczną, wynikającą ze społecznej natury człowieka. Historyczne doświadczenie potwierdza pragmatyka porządku prawnego.” (Słowo wstępne, s. 7)

 

W ramach projektu aktywnie wspieranego przez Katedrę Prawa Rzymskiego UJ ukazała się nakładem Wydawnictwa Sejmowego i Fundacji Utriusque iuris praca zbiorowa pt. „Dobro wspólne. Teoria i praktyka”. Jej redaktorzy Wojciech Arndt, ks. Franciszek Longchamps de Bérier i Krzysztof Szczucki napisali dalej w słowie wstępnym o książce, że:

„Jest wynikiem projektu zapoczątkowanego przez pracowników naukowych, doktorantów i studentów wydziałów prawa Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, skupionych wokół naukowych kół Utriusque iuris’ oraz Ti Estin ALetheia. Do pochylenia się nad zagadnieniem dobra wspólnego skłoniły najpierw studia nad filozofią klasyczną w obszarze refleksji nad prawem, prowadzone w ramach seminarium naukowego, jakie zainicjowano w pierwszym z wymienionych kół. Dostrzeżono wtedy szerszy kontekst kategorii występujących w systemie prawnym, a przede wszystkim w Konstytucji RP – zakorzenienie ich w debacie filozoficznej, rozpoczętej i w wysokim stopniu rozwiniętej przez myślicieli starożytnych oraz średniowiecznych. Nakłada to na uczonego prawnika, który kieruje się intencją zrozumienia istoty badanej instytucji, obowiązek przekroczenia granicy systemu prawa pozytywnego, tak aby odnaleźć właściwy kontekst powstania określonego rozwiązania. Obowiązek ten służy nie tylko poznaniu genezy danej konstrukcji prawnej, lecz i buduje perspektywę oceny rozwiązań wypracowanych w ramach danego porządku prawnego. Głębszy namysł nad zasadami i wartościami, rolą wspólnoty i tworzących ją ludzi, pozwala na refleksję nad rozstrzygnięciami normatywnymi, które w istocie mają sprzyjać człowiekowi i tworzonym przez niego zrzeszeniom.”

 

Spis treści:

7 Słowo wstępne

 

11 Cześć pierwsza: Współczesność odnajdująca się w historii

13 Zbigniew Stawrowski / Dobro wspólne a filozofia polityki

23 Marek Piechowiak / Prawne a pozaprawne pojęcia dobra wspólnego

46 Michał Mrozek OP / Dobro wspólne wczoraj i dziś. Na marginesie

lektury Etyki N ikomachejskiej i Summy Teologii

78 Ks. Franciszek Longchamps de Bérier / Pretor jako promotor dobra

wspólnego

92 Piotr Koryś / Kategoria dobra wspólnego w dyskursie publicznym

II Rzeczypospolitej

107 Anna Krzynówek-Arndt / Dobro własne a dobro wspólne – wokół

sporów w filozofii polityki XX wieku

 

125 Część druga: Polityka prawa zmieniająca rzeczywistość

127 Mirosław Granat / Dobro wspólne w pojmowaniu Trybunału

Konstytucyjnego

138 Marcin Stębelski / Dobro wspólne a wybrane elementy

konstytucyjnego modelu ustrojowego państwa

159 Radosław Kołatek / Zasada dobra wspólnego w prawie Unii

Europejskiej. Próba rekonstrukcji

171 Władysław Jóźwicki / Europejski Trybunał Praw Człowieka a dobro

wspólne

200 Wojciech Arndt / Dobro wspólne jako kryterium postępowania władzy

211 Grzegorz Blicharz / Przełom w zarządzaniu zasobami wspólnymi.

Praktyka dobra wspólnego

 

225 Część trzecia: Dobro wspólne godzące interes prywatny i publiczny

227 Marcin Romanowski / Własność prywatna i dobro wspólne

249 Nikodem Rycko / Prawo prywatne międzynarodowe w świetle

konstytucyjnej zasady dobra wspólnego

266 Krzysztof Szczucki / Dobro wspólne u podstaw decyzji

kryminalizacyjnej

282 Marcin Warchoł / Dobro wspólne a interes pokrzywdzonego

w praktyce procesu karnego

296 Małgorzata Korzycka-Iwanow / Dobra chronione w obszarze prawa

rolnego i żywnościowego

315 Marta Pietrzyk / Regulacje dotyczące handlu żywnością w kontekście

dobra wspólnego

329 Piotr Grzebyk / Dobro wspólne w przepisach prawa pracy

340 Aleksy Miarkowski, Damian Pietrzyk / System podatkowy

z perspektywy dobra wspólnego

356 Adam Szafrański / W poszukiwaniu przedsiębiorcy idealnego, czyli

o działalności gospodarczej i etyce

 

367 Bibliografia

Po 25 latach ukazuje się drugie wydanie książki profesora Henryka Kupiszewskiego Prawo rzymskie a współczesność nakładem Wydawnictwa OD.NOWA. Książkę przejrzeli i wstępem opatrzyli Tomasz Giaro i Franciszek Longchamps de Berier. We wstępie napisali między innymi:

"Nieco inna jest współczesność w porównaniu z rokiem 1988, kiedy książkę ogłoszono drukiem, a nawet z rokiem 1993, w którym zmarł Autor. Zmienił się świat i Polska. Po co więc wznawiać dzieło historyczne? Przygotowując nowe wydanie, przeczytaliśmy pracę naszego mistrza na nowo. I choć książkę znaliśmy świetnie, bo z nią wzrastaliśmy naukowo, zauważyliśmy, że wciąż zadziwia dzięki swej wielowątkowości. Nie bez znaczenia musi być i to, że zmienia się nasza własna perspektywa. Teraz uświadomiliśmy sobie, że bez poznania myśli Henryka Kupiszewskiego, wyrażonych w jego dziele Prawo rzymskie a współczesność, trudno zrozumieć, co zdarzyło się w nauce i nauczaniu prawa rzymskiego w ostatnim ćwierćwieczu. Myśli te okazały się inspirujące, a nawet prorocze, skoro przewijające się w pracy wątki niektórzy – nawet nieświadomie – podejmowali i rozwijali w ostatnich dziesięcioleciach. Taki też był jej Autor: mądry i szlachetny, dalekowzroczny i inspirujący."

Profesor Henryk Kupiszewski pisał w przedmowie:

"Z wdzięcznością dedykuję tę pracę moim Nauczycielom. Profesorowi Wacławowi Osuchowskiemu zawdzięczam pierwsze zetknięcie się z historią i instytucjami prawa rzymskiego. Jego cotygodniowe czterogodzinne wykłady w auli przy ul. św. Anny w Krakowie były dla nas pierwszoroczniaków Anno Domini 1946/47 wejściem w wielki świat myśli prawniczej, były ukazaniem możliwości budowy lepszego jutra na pogorzelisku II wojny światowej."

Kim był profesor Henryk Kupiszewski? Urodził się w 1927 roku. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1950 roku. Rok później jako asystent w Instytucie Papirologii i Prawa Antycznego na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego podjął pracę u boku swego mistrza – profesora Rafała Taubenschlaga. Stopień doktora (wtedy nazywany „kandydat nauk”) uzyskał w 1957 roku, habilitował się zaś w roku 1964. Uczył prawa rzymskiego od 1961 roku najpierw jako adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1974 roku także na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1971 roku, a zwyczajnego w roku 1988. Społeczność akademicka wybrała go prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego w 1981 roku. Rzeczypospolita Polska jako pierwszemu powierzyła w 1990 roku misję ambasadora przy Stolicy Apostolskiej.

Ukazało się właśnie nakładem wydawnictwa OD.NOWA drugie wydanie "Warsztatów prawniczych. Prawo rzymskie". Jest poprawione, uzupełnione i rozszerzone - Kraków 2013.

http://www.youtube.com/watch?v=ERMx_uaGb3s

 

We wstępie autorzy napisali:

"Warsztaty prawnicze. Prawo rzymskie” zaplanowaliśmy nie tylko jako pomoc w wykładzie, prowadzonym na podstawie wydanego przez PWN podręcznika „Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego”. Nie chcieliśmy, aby służyły wyłącznie jako zeszyt ćwiczeń w dydaktyce, prowadzonej na pierwszych latach wydziałów prawa i administracji. Opracowaliśmy je jako autonomiczny przewodnik dla zainteresowanych proponowaną w nim tematyką. Wobec licznych, docierających do nas opinii mamy uzasadnioną nadzieję, że sięgną po „Warsztaty prawnicze” doktoranci, aplikanci i praktycy, wspominający z przyjemnością i z uznaniem prawo rzymskie ze swych studenckich lat. Ufamy, że propozycja zawarta w książce będzie uznana za przystępną przez nie-prawników, którzy chcieliby poznać jedną z trzech podstaw europejskiej cywilizacji."

"Dostępne czytelnikom w wielu zbiorach przedstawienie łacińskich maksym prawniczych rozbudowaliśmy o odniesienia do współczesności. Staraliśmy się też zaznaczyć, że są stosunkowo często wykorzystywane w argumentacji prawniczej, a właściwe im treści niejednokrotnie znajdują kontynuację w kodyfikacjach cywilnych."

Nie tylko studentów prawa zapraszam na Mszę świętą we wtorki o 18:45 do Kolegiaty św. Anny w Krakowie (kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej - wejście z prezbiterium na lewo od głównego ołtarza). Po Mszy świętej spotkania o 19:30 Koła Naukowego TI ESTIN ALETHEIA. Zaproszenie aktualne zawsze z wyjątkiem czasu sesji egzaminacyjnych i przerw w zajęciach uniwersyteckich.

A. Tycner, Polacy z hugenotów ukazał się w "Ludzie. Do rzeczy" 3/2013, strony 42-44

 

 Z przyjemnością informuję, że ukazała się w Turynie w wydawnictwie Gappichelli książka pt. "L'abuso del diritto nell'esperienza del diritto privato romano". 

 

 

Najnowsze publikacje to:

 artykuł

Prawo wobec grzechu strukturalnego, w: Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci ks. prof. Antoniego Kościa SVD, red. A. Dębiński, P. Sitarz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik, Lublin 2013, s. 767-77.

Pobierz PDF:  Prawo wobec grzechu strukturalnego (0,5 MB)

recenzje:

Emocje w interpretacji prawa a opis rzeczywistości. Refleksje na marginesie książki Ernesta Bianchiego ‘Per un’indagine sul principio ‘conceptus pro iam nato habetur’, Forum prawnicze 3(11)/2012, s. 63-7.

 

O wniosku analogicznym „między logiką a jurysprudencją”, czyli ani tu, ani tam, Forum Prawnicze 6(14)/ 2012, s. 50-62.

Pobierz PDF:  O wniosku analogicznym „między logiką a jurysprudencją”, czyli ani tu, ani tam (0,5 MB)

 [odpowiedźna tę recenzję dostępna na www.forumprawnicze.eu ]

Textbook on the First Amendment:

Freedom of Speech and Freedom of Religion

Książka stanowi owoc przeszło dziesięcioletnich doświadczeń uczenia o wolności słowa i wolności religijnej, chronionych przez I poprawkę do konstytucji Stanów Zjednoczonych. Na oddawany do rąk czytelników podręcznik składają się wybrane wyroki amerykańskich sądów, aby dostarczyć materiału do kompetentnej dyskusji na temat tych dwóch wolności. Orzeczenia, w tym zdania zbieżne i odrębne, tak wybrano – czasem skrócono, żeby wydobyć najważniejsze zagadnienia, dyskutowane przez strony i sędziów. Książka mówi o amerykańskim poszanowaniu wolności słowa i wolności religijnej, a skoro Sąd Najwyższy USA jest ostatecznym ich strażnikiem w porządku konstytucyjnym, zdecydowana większość przytoczonych w książce wyroków to orzeczenia właśnie tego sądu.

This textbook is the result of the ten years’ experience of teaching about the First Amendment to the United States Constitution.  The textbook provides materials for discussion and consists only of selected opinions of American courts which have been abridged to enucleate the main problem and not burden the reader with all the details, and also to avoid discussing legal issues that are not directly related to the present subject matter.  The “Textbook on the First Amendment” is about respect for and appreciation of the freedom of speech and freedom of religion.  The United States Supreme Court is the ultimate defender of liberty and the pre-eminent guardian of the two freedoms, which is why the overwhelming majority of cited sentences are from that Court.

 

 

W tomie "Consul est iuris et patriae defensor. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Kremerowi", red. F. Longchamps de Berier, R. Sarkowicz, A. Szpunar, Warszawa 2012, ukazał się następujący artykuł:

 http://www.longchamps.pl/docs/Longchamps_podmiot_prawa.pdf